Rölyef, Fransızca kökenli olup kabartma anlamına gelir. Bir biçimin veya bir süslemenin düz yüzey üzerindeki çıkıntısına kabartma adı verilir.
Rölyef Örneği
Alüminyum, demir ve bakır gibi materyallerin sac malzeme haline getirilip bunların arka yüzlerinden ön yüze doğru işlenmesiyle ‘kabartma’ sanatı doğmuştur.
Folyo kabartma tekniği, süsleme demirciliğine son yıllarda girmiş bir konudur.
Bu teknik, estetik ve tarihi değeri olan mimari yapılar ile değişik objeleri süsleyip dekoratif eşya olarak kullanıma sunma amacıyla, folyo, bakır, pirinç levha üzerinde uygulanmaktadır.
Günümüzde folyo kabartma teknikleri sac kabartma tekniklerinin yerini almıştır.
Folyo kabartma işlemleri ince bir işçilik ve el becerisinin yanında çok dikkatli çalışma isteyen bir tekniktir.
Yapımı da hiç kolay değildir. Tarihi kaynaklar, ansiklopediler, araştırılır. Müzeler, sergiler gezilir bir tabloyu aslına uygun olarak yapmak için. Her şey el ile yapılır. Bir kıyafet yapılacak ise orijinal resmindeki fotoğraflar araştırılır. Aslında zekayı da geliştirir. Çünkü koskocaman bir Ortaköy Camisini düşünün onu aslına uygun bir şekilde küçük bir tabloya aktaracaksınız. Boğaz manzarasını, Boğaz köprüsünü, martıları, küçücük bir noktayı bile tabloya aktarmak kolay olmasa gerek. Zevkli, ve dinlendiren insanı stresinden uzaklaştıran bir sanat dalıdır. Hele de bir tabloyu bitirdiğiniz de yüzünüz de belirlen o gülümseme hiçbir şeye değişilmez. Bir de sergi açtığınızda insanların yüzündeki o gülümseme , eserleri meydan getirmenizden ötürü size duyulan saygı , taktir paha biçilemez. Sevgili Atatürk ne güzel söylemiş: “Efendiler; hepiniz Milletvekili, Bakan ve hatta Cumhurbaşkanı bile olabilirsiniz! Ama sanatçı olamazsınız!..” Atatürk aslında bir çok unsuru anlatmış. Neden mi geçmişten geleceğe bir yansıma, Bir çocuk düşünün kitaplarda okuduklarını o dönemi yaşar gibi 3 boyutlu olarak tablolarda görüyor. Hem akılda kalması hem de kültürler arası bilgiyi pekiştirme de bir ışık oluyor. Mustafa Kemal Atatürk ‘ün de dediği gibi Tarihini bilmeyen bir millet yok olmaya mahkumdur.
Alüminyum Rölyef (Kabartma) Nasıl Yapılır?
Kabartılmak istenen alüminyum levha 0,20 kalınlığında olup motif detaylarına göre çeşitli materyallerden ( ahşap, metal, pilastik vs. ) oluşan kabartma kalemleri-aletleri kullanılır.
Genellikle kabartma kalemleri kabartmayı yapan sanatçının kendi kullanımına göre rahat kullanabileceği materyallerden oluşur. Benim kullandığım kabartma kalemleri ucu kör kurşun kalem ve rütuş çekmeye yarayan boyası bitmiş tükenmez kalemden oluşur.
Alüminyum folyo işleme yapacağımız motifin kenarlarından pay bırakılacak ebatta kesilir ve altına 1-2 tane gazete koyulur. Alüminyum folyo yüzeyi temizlenerek işlenecek olan motif kâğıdı yüzeye yerleştirilir ve motifin bütün çizgilerinin üzerinden tükenmez kalemle geçilir.
Motif üzerinden kalemle geçtikten sonra motif kağıdı kaldırılır, çizilen motif daha sonra uzaktan-yakına ilkesi göz önünde bulundurularak motifin arkasından kabartılmaya başlanır. Her kabartılan motiflerin ön yüzünden motif hatlarından rütuş çekilir.
Kabartma işlemi tamamlandıktan sonra yükselen motiflerin çökmesini önlemek için sıcak mum silikonla kabartılan boşluklar doldurulur.
Daha sonra rölyefin yüzeyine motifin tamamını kaplayacak şekilde siyah rapido mürekkebi sürülür. Ardından nemli pecete ve pamuk yardımıyla yüzeyler parlatılır. Motif diplerinde siyahlık bırakılmasının sebebi ise derinlik kazandırmak için yapılır.
Parlatma işlemi bittikten sonra vernikleme (yat verniği, sprey vernik) yapılır ve kuruduktan sonra isteğe göre çerçeve yapılır.
